درمان درد دنبالچه در کلینیک درد

دنبالچه عضوی از بدن است که شاید در طول زندگی توجه چندانی به آن نشود اما زمانی که دچار درد ‌می‌شود افراد به دنبال سریع‌ترین راهکار برای کاهش درد آن هستند. استخوان دنبالچه که به نام coccyx شناخته ‌می‌‌شود استخوانی است که در انتهای ستون فقرات قرار دارد. از آنجایی که این استخوان وزن زیاد و فشار بالایی را هنگام نشستن تحمل ‌می‌کند هنگام آسیب‌دیدگی ‌‌می‌‌تواند باعث درد و ناراحتی زیادی در ناحیه‌ی لگن شود. دردهای دنبالچه که coccydynia نیز نا‌میده ‌می‌‌شوند معمولاً در زنان بیشتر از مردان بروز ‌می‌‌کنند که علت آن احتمالا آسیب‌هایی است که به استخوان دنبالچه هنگام وضع حمل بچه وارد ‌می‌‌شود. در صورتی که فرد هنگام نشستن احساس درد در ناحیه لگن داشته‌باشد بهتر است به پزشک مراجعه کند.

ساختار استخوان دنبالچه چگونه است؟

استخوان دنبالچه که به دلیل جایگاه آن در دم سایر حیوانات به این نام شناخته ‌می‌‌شود متشکل از ۳ تا ۵ استخوان هم پیوسته است. این استخوان که به شکل مثلثی است در انتهای ساختار ستون مهره‌ها قرار دارد. تاندون‌ها، عضلات و رباط‌های مختلفی وجود دارند که به این استخوان متصل ‌می‌‌شوند. این استخوان یکی از استخوان‌هایی است که وزن بدن را هنگام نشستن تحمل ‌می‌کند. حدود دو سوم از افراد بزرگسال دارای استخوان دنبالچه‌ای هستند که دارای انحنا است. در صورتیکه این انحنا بیش از اندازه شود و حالت غیرطبیعی پیدا کند دردناک ‌می‌‌شود و نیاز به درمان خواهدداشت.

دلایل ایجاد درد دنبالچه چیست؟

درد استخوان دنبالچه ‌می‌‌تواند حالت خفیف یا شدید داشته‌باشد. این درد ‌می‌‌تواند هفته‌ها، ماه‌ها و حتی در برخی مواقع نزدیک یک سال طول بکشد. سه نوع آسیب اصلی ‌‌می‌‌توانند موجب ایجاد درد در دنبالچه شوند. آسیب‌های بیرونی شامل افتادن از ارتفاع، ضربه فیزیکی ناشی از تصادف یا سایر عوامل فیزیکی هستند. آسیب‌های داخلی مانند وضع حمل یا نشستن طولانی‌مدت بر روی سطوح نازک یا سفت هستند و دسته‌ی سوم شامل برخی عوامل مانند عفونت‌ها، تومورهای سرطانی و همچنین ورم ‌است که ‌می‌‌توانند باعث درد دنبالچه شوند. نکته ای که در مورد دردهای دنبالچه باید به آن توجه کرد این است که معمولاً این دردها موقتی هستند و مانند برخی دردهای دیگر تا آخر عمر باقی نمی‌‌مانند. در ادامه به بررسی عوامل درد دنبالچه ‌‌می‌‌پردازیم:

• افتادن: افتادن بر روی پشت تجربه‌ای است که تقریباً همه‌ی افراد در سنین بزرگسالی آن را تجربه کرده‌اند. در صورتی که نیروی وارده بر پشت بیش از اندازه باشد، ‌‌می‌‌تواند باعث شکستگی، زخم یا جابجایی استخوان دنبالچه شود.
• آسیب فشار تکراری: ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌ سواری نیاز دارند تا ستون مهره‌ها به صورت تکرارشونده به عقب و جلو کشیده شوند. این حرکات تکراری اگر طولانی‌مدت ادامه یابند باعث کشیدگی ستون فقرات می‌شوند. تکرار بیش از اندازه یا شدید این حرکات ‌می‌‌تواند موجب آسیب بافت‌های اطراف دنبالچه شود.
• حاملگی و وضع حمل: در طي سه ماهه‌ي سوم حاملگي، بدن زنان هورمونی را ترشح ‌می‌‌کند که باعث نرم‌شدن ناحیه‌ی بین استخوان خاجی و دنبالچه ‌می‌‌شود. در این حالت استخوان دنبالچه درجه‌ی آزادی حرکتی بیشتری دارد که این آزادی بیشتر باعث ‌می‌‌شود تا استخوان دنبالچه هنگام زایمان راحت‌تر حرکت کرده و فرایند تولد بچه راحت‌تر صورت بگیرد. اگرچه این فرایند یک فرایند طبیعی است اما گاهی منجر به کشیدگی بیش از حد عضلات و رباط‌های دور استخوان دنبالچه ‌می‌‌شود که ‌می‌‌تواند درد مضاعف ایجاد کند.

• چاقی: وزن بیش از حد باعث اعمال فشار اضافی بر استخوان دنبالچه ‌می‌‌شود. این فشار اضافی ‌می‌‌تواند باعث شود که استخوان دنبالچه به عقب خم شود و از جایگاه طبیعی خود دور شود.
• کمتر‌بودن وزن از حالت مناسب: در صورتی که چربی کافی در بخش نشیمنگاه وجود نداشته‌باشد تا از اصطکاک استخوان دنبالچه با عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها جلوگیری کند، بافت‌های نرم ملتهب شده و درد در ناحیه‌ی نشیمنگاه ایجاد ‌می‌‌شود.
• نشستن: این حرکت ساده ‌می‌‌تواند بعنوان عاملی برای افزایش درد استخوان دنبالچه عمل کند، از جمله زمانی که بر روی سطح سفت یا نازک باشد. بهتر است بر روی سطوح نرم نشسته و پس از نشستن‌های طولانی، کمی‌‌حرکات کششی و پیاده‌‌روی انجام داد.
• سرطان: در موارد بسیار نادری علت درد استخوان دنبالچه سرطان و ایجاد تومور است.

علائم آسیب استخوان دنبالچه

1. درد در هنگام نشستن، لم‌دادن به پشت یا نشستن بر روی سطوح سفت. این رفتارها باعث افزایش فشار بر استخوان دنبالچه ‌می‌‌شوند و در صورتی که آسیبی در استخوان دنبالچه وجود داشته‌باشد موجب درد ‌می‌‌شوند.
2. احساس درد و حساسیت موضعی که معمولاً در سراسر ناحیه لگن یا پاها پخش نمی‌‌شود
3. دردی که با حرکت به حالت نشسته یا ایستاده تشدید ‌می‌‌شود، زیرا وضعیت استخوان دنبالچه تغییر حالت ‌‌می‌‌دهد
4. درد و ناراحتی هنگام حرکات روده یا رابطه‌ی جنسی

درد ایجادشده ‌‌می‌‌تواند حالت خفیف متوسط یا شدید داشته‌باشد. در صورتیکه ناپایداری ساختاری باقی بماند آسیب استخوان دنبالچه ‌می‌‌تواند بافت‌های اطراف و ربات‌ها را نیز تحت تاثیر قرار داده و موجب ایجاد یک وضعیت مزمن شود. این مسئله اهمیت تشخیص و درمان سریع‌ تر درد دنبالچه را نشان ‌‌می‌‌دهد.

درمان درد دنبالچه در کلینیک درد

دو روش اصلی برای درمان درد دنبالچه در کلینیک درد وجود دارد:

روش‌های درمانی غیر تهاجمی‌‌:

در ‌میان روش‌های استفاده‌شده برای درمان درد استخوان دنبالچه، روش‌های غیر تهاجمی‌‌‌می‌‌توانند درصد بسیاری از آسیب‌ها رابه خوبی پاسخگو باشند. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• داروهای ضد التهاب مرسوم که ‌می‌‌توانند باعث کاهش التهاب و از بین‌رفتن درد شوند.
• تعدیل فعالیت‌های فیزیکی که ‌‌می‌‌تواند فشار وارده بر استخوان دنبالچه را کاهش داده و به تاندون‌ها و رباط‌های اطراف این استخوان فرصت استراحت و بازیابی عملکرد را بدهد.
• استفاده از پک‌های آب سرد یا آب گرم برای کاهش درد و تسکین عضلات
• تغییر برنامه‌ی غذایی برای تسهیل حرکت دستگاه گوارش و رفع یبوست
• استفاده از بالش‌های مخصوص دنبالچه که باعث کاهش فشار بر استخوان دنبالچه هنگام نشستن ‌می‌‌شوند

• تزریق برخی مواد که ‌می‌‌تواند باعث کاهش درد و التهاب شوند. از جمله‌ی این مواد ‌می‌‌توان به کورتیکواستروئید ها اشاره کرد. این روش در ابتدا ممکن است باعث افزایش درد به مدت یک هفته شود و پس از آن ‌می‌‌تواند درد را برای مدت یک یا چند ماه تا حتی یک سال متوقف کند. با توجه به عوارض داروهای تزریقی و تاثیر موقت آنها، معمولا این روش بیش از دو یا سه بار بر روی یک فرد انجام نمی‌‌شود. علاوه بر کورتیکواستروئیدها برخی بی‌ حس‌کننده‌ ها نیز برای ایجاد بی‌ حسی موضعی استفاده ‌می‌ شوند. این روش ‌می‌‌تواند برای بازه‌ی زمانی طولانی نیز استفاده شود و بر خلاف کورتیکواستروئیدها، عوارض جانبی چندانی برای آن شناخته نشده‌است.
• انجام حرکات کششی تحت نظر متخصص آموزش‌دیده در جهت تصحیح راستای ستون فقرات و تسکین عضلات و رباط‌های گرفته
• ماساژ درمانی برای تسکین فشار وارده بر استخوان دنبالچه
• استفاده از شوک الکتریکی با شدت پایین بر روی بافت‌های منقبض یا ناراحت که ‌می‌‌تواند به جریان خون سالم و تسکین دردها منجر شود
• طب سوزنی که ممکن است با شوک الکتریکی نیز ترکیب شده‌باشد. این روش ‌می‌‌تواند به صورت موقت درد استخوان دنبالچه را کاهش دهد.

روش‌های درمانی تهاجمی‌:

در صورتی که روش‌های غیر تهاجمی‌‌اثرگذار نباشند یا استفاده از آنها ممکن نباشد ‌‌می‌‌توان از جراحی برای برداشتن استخوان دنبالچه استفاده کرد. در طی این جراحی که کوکسیژکتو‌‌می ‌‌نام دارد ممکن است تمام یا بخشی از استخوان دنبالچه برداشته‌ شود. این جراحی به دلیل اینکه دوره‌ی بهبود طولانی‌تری نسبت به روش‌های غیرتهاجمی‌‌داشته و همراه با درد و احتمال عفونت است معمولا آخرین گزینه‌ی پیشنهادی است.

---

آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول
تلفن : 88670088 - 021

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• اصلی ترین علل دردهای لگن و دنبالچه
  تاریخ انتشار : 1401-07-05تاریخ بروز رسانی : 1403-03-05

نظرات کاربران درباره این مطلب :رقیه رمضان پور [ 1402-05-07 ]
سلام یک سال دمل چه من درد زیاد داره عکس گرفتم میگن آرتروز ام آر آی گرفتم میگن التهاب هر چه دارو خوردم تا الان خوب نشدم بدتر هم شدم من از مشهد

سجاداحمدوند [ 1401-09-17 ]
درد وگرفتگی ران پا علت چیست

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :