درد در ناحیه گودی کمر چه علل و درمانی دارد؟

درد در ناحیه‌ ی گودی کمر، مسئله‌ ای نگران کننده برای افراد دچار این عارضه می‌باشد. بر اساس تجربیات پزشکان ثابت شده است که عوامل متعددی از جمله آسیب‌ در عضلات، رباط و عصب‌های ستون فقرات از علل مکرر درد در ناحیه ی گودی کمر می‌باشند. وضعیت قرار گرفتن بدن در هنگام نشستن و ایستادن، بیماری‌های دژنراتیو مانند آرتروز و دیسک کمر نیز می‌توانند باعث از بین رفتن ساختارهای نخاعی و فشار بر نخاع یا اعصاب و در نهایت منجر به درد در پایین ستون فقرات و گودی کمر شوند. فشار عصبی در گودی کمر می‌تواند باعث گسترش علائم به لگن و پاها شود. برای تعیین علت درد در گودی کمر معاینه پزشکی لازم است تا دوره مناسب درمان مشخص شود. اکثر افراد مبتلا به کمردردهای مختلف با درمان‌های غیر جراحی تسکین پیدا ‌می‌کنند. با این حال، در تعداد کمی از افراد مبتلا به درد در گودی کمر، علائم پیشرفت می‌کنند یا ادامه می‌یابند و جراحی می‌تواند یک درمان موثر باشد.

علت درد در ناحیه گودی کمر

• فشار عضله یا کشیدگی رباط

یکی از رایج ترین انواع درد در ناحیه گودی کمر از رباط‌های رگ به رگ شده و عضلات کشیده ناشی می‌شود. اگرچه کسانی که عضلات ضعیف تری دارند در معرض خطر بیشتری هستند، حتی ورزشکاران حرفه ای نیز می‌توانند از آسیب کمر و اسپاسم رنج ببرند. بلند كردن اجسام سنگین یا بلند كردن نادرست اجسام می‌تواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد كند و به ماهیچه‌ها و تاندون‌ها آسیب برساند.

• دیسک کمر

دیسک کمر (که به آن افتادگی دیسک یا دیسک لیز خورده نیز گفته می‌شود) یک بیماری شایع است که در آن فضای داخلی نرم و قابل انعطاف (هسته پالپوس) دیسک نخاعی، ضربه گیر های بین مهره‌های ستون فقرات که باعث گرفتن فشار بیرونی و پایداری آن می‌شود، با وجود پارگی در محفظه سخت خارجی (آنولوس) بیرون می‌زند. دیسک کمر می‌تواند در اثر سایش طبیعی یا پارگی نامناسب یا فشار بیش از حد باشد. اگرچه ممکن است بسیار دردناک باشد، به ویژه اگر در حال ایجاد فشار بر تارهای عصبی در ستون فقرات باشد؛ اما مواردی نیز وجود دارد که هیچ دردی وجود ندارد و تنها علائم قابل توجه بی حسی یا گزگز در اندام آسیب دیده است.

• آرتروز در ستون فقرات

احتمالاً می‌دانید که آرتروز می‌تواند باعث سفت شدن و درد در دست و پا شود؛ اما بسیاری از مردم نمی‌دانند که می‌تواند بر ستون فقرات نیز تأثیر بگذارد. هر مهره در ستون فقرات با دو مفصل وجهی و یک دیسک بین مهره ای به مهره پایین و بالای خود متصل می‌شود؛ مانند سایر مفاصل در بدن، مفاصل وجهی نیز می‌توانند در معرض تحلیل و التهاب قرار بگیرند و این امر می‌تواند منجر به درد قابل توجهی در ناحیه گودی کمر شود. با افزایش سن، نازک شدن غضروف یا خار استخوانی می‌تواند باعث تحرک کمتری در مفاصل فاست شود. با گذشت زمان، این امر ممکن است به مفاصل تحریک شده، ملتهب و دردناک منجر شود که علائم درد را به مغز ارسال می‌کند. پس از شروع، آرتروز یک بیماری قابل برگشت نیست؛ اما تغییر سبک زندگی می‌تواند به بهبود درد و تحرک کمک کند و با استفاده از برخی از روش‌ها می‌توان علائمی مانند درد را کاهش داد یا به صورت کامل قطع کرد.

• اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

ممکن است دچار نقص عملکرد مفصل ساکروایلیاک (SI) باشید. این منبع درد نادیده گرفته شده اما 15-30٪ از افراد مبتلا به درد مزمن در ناحیه گودی کمر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همانند سایر مفاصل بدن، مفصل ساکروایلیاک نیز می‌تواند در اثر ضربه، تحلیل رفتن و ساییدگی و پارگی روزمره آسیب ببیند. از حوادث وسایل نقلیه موتوری، زمین خوردن، بلند کردن و پیچاندن، زایمان طبیعی و بارداری و همچنین شرایطی که منجر به تحلیل مفاصل می‌شود مانند آرتروز، جراحی قبلی ستون فقرات کمر یا عفونت قبلی مفصل می‌شود، می‌تواند باعث اختلال در عملکرد مفصل ساکروایلیاک شود.

علائم درد در ناحیه گودی کمر

• احساس درد در ستون فقرات را به‌عنوان یکی از علائم اولیه بیماری جدی بگیرید. در وضعیتی که بیماری هنوز در مراحل اولیه است، علائمی مثل کمردرد معمولی، گرفتگی کمر و تنش در عضلات را در بیمار بروز می‌دهد. در مواردی که بیماری پیشرفت کرده باشد، تحرک فرد می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
• درد موضعی هم می‌تواند از علائم شروع بیماری لومباگو باشد. زمانی که درد در یک نقطه از کمر متمرکز باشد، به آن درد موضعی گفته می‌شود.
• حرکات محدود ستون فقرات، یکی دیگر از علائم درد پایین کمر است. معمولاً زمانی که بخواهید برای برداشتن یک وسیله به سمت پایین خم شوید یا موقعی که کمر خود را به سمت عقب خم کنید، متوجه این نشانه بیماری خود می‌شوید.
• علامت بعدی تشخیص بیماری، به‌وجودآمدن درد در قسمت پایین کمر و انتقال این درد به سایر اندام‌ها است. معمولاً پس از مدت کوتاهی از شروع درد در قسمت پایینی کمر، این درد را در باسن، پشت ران و کشاله ران احساس می‌کنید.
• فشار آمدن به کمر موقع عطسه یا سرفه هم جزء علائم اولیه بیماری در ناحیه پایین کمر است. این فشار در بیشتر اوقات با درد همراه است.
• تورم و التهاب در قسمت‌های مختلف پا و کمر هم می‌تواند جزء علائم ابتلا به Lumbago باشد. این بیماری باعث درد مهره آخر کمر شده و می‌تواند علت ورم مهره کمر باشد.
• دردهای مربوط به کمر ابتدا با علائم کوچک خودشان را نشان می‌دهند. عدم توجه به نشانه‌های اولیه، باعث تشدید بیماری شده و احتمال درمان کامل و برگشتن کمر به وضعیت سالم روز اول را کاهش می‌دهد.

تشخیص درد در ناحیه گودی کمر

سوابق پزشکی و معاینه‌ فیزیکی

بعد از این که علائم خود را برای پزشک شرح دادید، پزشک، کمر شما را معاینه می‌کند. او به کمر شما به دقت نگاه می‌کند و روی نقاط مختلف کمر فشار می‌آورد تا چک کند که درد دارید یا خیر. پزشک همچنین عملکرد پاهای شما را نیز بررسی می‌کند. برای این کار رفلاکس عصبی زانو و مچ پا را چک می‌کند و همچنین قدرت پا و حس لامسه را در پا بررسی می‌کند. با این معاینات درمان درد پایین کمر میسر خواهد شد و در صورتی که عصب‌های شما آسیب شدیدی دیده باشند، پزشک شما متوجه آن خواهد شد.

1. عکسبرداری اشعه ایکس
2. عکسبرداری ام.آر. آی
3. عکسبرداری سی.تی.اسکن
4. اسکن استخوانی
5. تست تراکم استخوان

درمان درد در ناحیه گودی کمر

روش درمان کمر درد، معمولاً به اینکه آیا درد حاد است یا مزمن بستگی دارد. در بیش از 90 درصد موارد، مشکلات کمر درد و درد پایین کمر بیماران ما با روش‌های بدون جراحی و نوین درمان می‌شوند. به طور کلی عمل جراحی در دو صورت توصیه می‌شود، زمانی که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد آسیب وارده به عصب روزبه‌روز بدتر می‌شود و زمانی که تست‌های تشخیصی تغییراتی را در ساختار مفصل نشان می‌دهد که تنها با عمل‌های جراحی قابل اصلاح هستند.

• استفاده از پک‌های سرد یا گرم: این پَک‌ها به تسکین درد و کاهش التهاب افرادی که دچار درد حاد یا مزمن هستند کمک می‌کنند و برای برخی افراد امکان تحرک بیشتر را فراهم می‌کنند.
• فعالیت: استراحت در رختخواب باید محدود شود. افراد باید در اسرع وقت تمرینات کششی را شروع کنند و فعالیت‌های روزانه زندگی خود را از سر بگیرند. استراحت مطلق و خودداری از حرکت کردن باعث بدتر شدن درد می‌شود.
• داروها: طیف گسترده‌ای از داروها وجود دارند که برای درد حاد و مزمن کمر مورد استفاده قرار می‎گیرند. برخی از آنها بدون نسخه قابل تهیه هستند و برخی دیگر به نسخه پزشک نیاز دارند.
• درمان دستی و حرکت دادن ستون فقرات: این روش درمانی رویکردی است که در آن پزشکان آموزش‌دیده با استفاده از دست‌های خود بخش ستون فقرات بیمار و بافت‌های اطراف آن را حرکت می‌دهند، تنظیم می‌کنند، ماساژ می‌دهند و یا جابجا می‌کنند. درمان دستی شامل حرکات سریعی است که فرد هیچ‌گونه کنترلی بر آنها ندارد، در حالی که حرکت دادن ستون فقرات شامل حرکات کندتری است که بیشتر جنبه تنظیم و تعدیل کننده دارند. تحقیقات نشان داده است که تکنیک‌های درمان دستی مزایایی از سطح کم تا متوسط را برای بیماران مبتلا به درد پایین کمر فراهم می‌کند.
• حرکات کششی: این حرکات شامل استفاده از وزنه و قرقره است که نیروی ثابت یا متناوبی به صورت تدریجی به ساختمان اسکلتی فرد وارد می‌کند و آن را تحت کشش قرار می‌دهد. برخی افراد در هنگام انجام حرکات کششی دردشان تسکین می‌یابد؛ اما این تسکین درد معمولاً موقتی و زودگذر است. هنگامی که کشش وارد شده به بدن آزاد شود، کمر درد باز می‌گردد. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد حرکات کششی، مزایای طولانی مدتی برای افراد مبتلا به درد پایین کمر فراهم می‌کند.
• طب سوزنی: طب سوزنی به طور متوسط برای درد مزمن پایین کمر مؤثر است. این روش شامل وارد کردن سوزن‌های نازکی به نقاط مشخصی از بدن است. زمانی که سوزن‌ها وارد بدن می‌شوند به طور طبیعی بدن را تحریک می‌کنند که مواد شیمیایی ضد درد مانند اندورفین، سروتونین و استیل کولین آزاد کند. تحریک کردن به واسطه چرخاندن سوزن‌ها و یا انتقال یک جریان الکتریکی با ولتاژ کم از طریق آنها صورت می‌گیرد. شواهد مزایای طب سوزنی برای درد پایین کمر هنوز متناقض است و مطالعات بالینی در مورد این موضوع ادامه دارد.
• بیوفیدبک: بیوفیدبک برای درمان بسیاری از دردهای حاد، به ویژه کمر درد و سر درد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش الکترودهایی به پوست متصل می‌شوند و سپس با استفاده از یک دستگاه الکترومیوگرافی تنفس، انقباض عضلات، ضربان قلب و دمای پوست فرد اندازه‌گیری و سپس تنظیم می‌شود. افراد با استفاده از تکنیک‌های تمدد اعصاب و شل کردن عضلات، واکنش خود به درد را تعدیل می‌کنند. روش بیوفیدبک اغلب در ترکیب با دیگر روش‌های درمانی استفاده می‌شود و معمولاً بدون درد است. شواهد دقیق و مورد تأییدی وجود ندارد که نشان دهد بیوفیدبک مزایای آشکاری برای درد پایین کمر و کمردرد شایع ارائه می‌دهد.
• تزریق استروئید اپیدورال: این روش گزینه‌ای است که برای درمان درد پایین کمر و سیاتیک همراه با التهاب، استفاده می‌شود و معمولاً دوره درمانی آن کوتاه است. اگرچه بعد از تزریق دارو درد تسکین می‌یابد؛ اما تسکین درد موقتی است و می تواند شما را از درد حاد دیسک کمر نجات دهد. تزریق طولانی مدت این داروها به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
• تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS): در این روش از یک دستگاه برقی که با باتری کار می‌کند استفاده می‌شود. این دستگاه شامل الکترودهایی است که روی پوست (روی نواحی دارای درد)، قرار داده می‌شود. الکترودها پالس‌های الکتریکی خاصی تولید می‌کنند که مانع ورود سیگنال‌های درد به عصب‌های آن ناحیه می‌شوند. این دستگاه بر اساس این نظریه که تحریک سیستم عصبی می‌تواند احساس درد را تغییر دهد، کار می‌کند. مطالعات اولیه TENS نشان داد که این روش سطح اندورفین (مواد شیمیایی که به صورت طبیعی توسط بدن تولید می‌شوند و درد را از بین می‌برند) را بالا می‌برد. با این حال مطالعات اخیر نتایج متفاوتی را در تأثیر این روش بر کاهش درد پایین کمر، نشان می‌دهد.
• اوزون درمانی : در این روش گاز اوزون در مناطق مشکل دار تزریق می شود و بدون داشتن هیچ عارضه جانبی فرد می تواند از منافع این درمان جدید و مدرن بهره مند شود.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی کمک می‌کند بخشی از درد پایین کمر بیمار بهبود یابد. هدف از فیزیوتراپی بازگرداندن عملکرد حرکتی بدن بدون درد و حفظ بهبودی و سلامتی بدن برای مدت طولانی است. فیزیوتراپیست‌ها برای دستیابی به اهداف مورد نظر از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. مواردی چون درمان‌های دستی، ورزش درمانی، سوزن خشک یا روش‌های الکتریکی جزء درمان‌های فیزیوتراپی هستند.
• شاک‌ویو تراپی: شاک ویو تراپی نوعی درمان غیرتهاجمی است که با ایجاد شوک‌های کوچک متمرکز بر روی بدن یا داخل بدن منجر به تحریک فرایند خودترمیمی طبیعی بدن می‌شود. این روش درحال حاضر برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله درد پایین کمر استفاده می‌شود. شاک ویو تراپی قابلیت خودترمیمی بدن را تحریک و موجب کاهش و تسکین درد می‌شود.
• لیزردرمانی کم توان: لیزردرمانی کم‌توان یا سرد در حقیقت برای درمان درد پایین کمر استفاده می‌شود. این روش در اصل نوعی درمان غیرتهاجمی است که از طریق تابش نور با شدت پایین صورت می‌گیرد. دستگاه لیزر کم‌توان قادر است طول موج خاصی از نور را بدون حرارت، صدا و یا لرزش ساطع کند. لیزردرمانی کم‌توان عملکرد سلول‌های بافت همبند را تحریک و موجب تسریع بهبود بافت همبند می‌گردد. این روش در حقیقت به‌عنوان عامل ضدالتهابی عمل می‌کند.
• ماساژ: از آنجایی که ماساژ موجب بهبود جریان خون می‌شود، در نتیجه تأثیر فراوانی در رفع گرفتگی و درد عضله دارد. شل شدن عضلات بعد از ماساژ موجب می‌شود عملکرد حرکتی عضله بهبود یابد.
• جراحی بسته ( تزریق اپیدورال ): تزریق اپیدورال نوع دیگر درمان درد در پایین کمر است. در این روش مایعی که حاوی استروئید و داروی بی‌حسی موضعی است در فضایی به‌ نام اپیدورال که طناب نخاعی را احاطه کرده تزریق می‌شود. وجود داروی بی‌حسی موضعی در تزریق، درد پایین کمر را به ‌طور موقت قطع کرده و استروئید موجب کاهش تورم و التهاب می‌شود.
• پی‌ آر‌ پی: مطالعات حاکی از آن است که تزریق داخل دیسکی پی‌آر‌پی (پلاسمای غنی شده پلاکتی) برای درمان درد پایین کمر موجب بهبود درد و عملکرد بدنی بیمار می‌گردد. تزریق پی ‌آر پی (PRP) در دیسک که با کمک اشعه ایکس صورت می‌گیرد، کمک می‌کند سلول‌های بافت تخریب‌ شده و از بین رفته را ترمیم نمایند. تزریق پی ‌آر پی، پارگی دیواره بیرونی دیسک را ترمیم و پر می‌کند. جنبه جالب تزریق پی‌ آر پی یا پلاکت درمانی این است که در این روش توانایی ذاتی خود بیمار برای بهبود کنترل می‌شود.

پیشگیری از درد در ناحیه گودی کمر

• بیش از حد نشستن را کنار بگذارید: افرادی که در طول روز مدت‌زمان زیادی را روی صندلی و پشت میز کار می‌کنند، بیشتر دچار درد پایین کمر می‌شوند. اگر به‌ دلیل شغلتان باید مداوم روی صندلی بنشینید، چندین بار در طول روز از روی آن بلند شوید و برای چند دقیقه قدم بزنید.
• ورزش و نرمش روزانه را در زندگی خود داشته باشید: ورزش نکردن باعث می‌شود عضلات و ماهیچه‌های شما ضعیف شوند. این ضعف شما را آسیب‌پذیر می‌کند و ابتلا به دردهای کمر را افزایش می‌دهد.
• در طول روز از مایعاتی مثل آب و سایر نوشیدنی‌های گرم و سرد استفاده کنید: بیشتر فضای خالی بین مهره‌های ستون فقرات را آب تشکیل داده‌است‌است. هرگز نباید اجازه دهید که مایع ستون فقرات خشک شود. نوشیدن مایعات همراه با تحرک و ورزش کردن، باعث افزایش استحکام ستون فقرات و جلوگیری از درد پایین کمر می‌شود.
• اگر دچار گودی کمر هستید، با شیوه‌هایی مثل فیزیوتراپی، مصرف دارو، ورزش و… آن را درمان کنید.
• بارها و اجسامی که بلند می‌کنید را متناسب با زور خودتان انتخاب کنید.
• حرکات ورزشی سنگین را زیر نظر مربی حرفه‌ای انجام دهید.

---

آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول
تلفن : 88670088 - 021

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• ریکاوری کشیدگی و پارگی عضلات کمر
  تاریخ انتشار : 1397-09-26تاریخ بروز رسانی : 1402-06-05


• تحریک طناب نخاعی
  تاریخ انتشار : 1396-05-15تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07


• خشکی ستون فقرات
  تاریخ انتشار : 1396-05-15تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07


• کمر درد بهبود نیافته بعد از جراحی
  تاریخ انتشار : 1394-06-22تاریخ بروز رسانی : 1403-07-15


• درد بعد از جراحی باز کمر
  تاریخ انتشار : 1395-10-07تاریخ بروز رسانی : 1403-06-02

نظرات کاربران درباره این مطلب :همت [ 1402-05-30 ]
سلام آقای دکتر من بعد از زایمانم کمر گودی کمرم خیلی بیشتر شد و الان کمر درد همراه با زانو درد دارم..چه راهکاری بهم پیشنهاد میدید؟

بهاری [ 1402-05-30 ]
آقای دکتر میشه که یه راهکار بگید برای اینکه گودی کمر نداشته باشیم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :