عفونت ستون فقرات؛ علت علائم و روشهای تشخیص
عفونت ستون فقرات، که بهعنوان عفونت اسپاین یا عفونت دیسک نیز شناخته میشود، یک وضعیت پزشکی جدی است که میتواند بهطور قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. این عفونتها معمولاً ناشی از باکتریها، ویروسها یا قارچها هستند و میتوانند به بافتهای نرم، استخوانها و دیسکهای بینمهرهای حمله کنند. علائم عفونت ستون فقرات ممکن است شامل درد شدید در ناحیه کمر، تب، ضعف عمومی، و در برخی موارد، اختلالات حرکتی باشد. تشخیص زودهنگام این وضعیت حیاتی است، زیرا میتواند به پیشگیری از عوارض جدی و درمان بهموقع کمک کند. در این مقاله، به بررسی علل عفونت ستون فقرات، علائم آن، و روشهای تشخیص خواهیم پرداخت تا اطلاعات جامع و مفیدی برای بیماران و متخصصان فراهم آوریم.
علت ابتلا به عفونت ستون فقرات
عفونت ستون فقرات در نتیجه ورود باکتریها به جریان خون و تضعیف سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود. افراد مبتلا به بیماریهای خود ایمنی یا بیمارانی که جراحی پیوند عضو انجام دادهاند از داروهای خاص برای سرکوب سیستم ایمنی استفاده میکنند. از این رو در این افراد خطر ابتلا به عفونتهای ثانویه افزایش مییابد. عفونتهای ایجاد شده در بدن این افراد ممکن است در قالب یک سرما خوردگی خفیف یا استئومیلیت جدی نشان داده شوند. افرادی که به تازگی عمل جراحی ستون فقرات انجام دادهاند نیز ممکن است به عفونت ستون فقرات دچار شوند؛ زیرا چنانچه ابزار جراحی به خوبی استریل نشده باشند، راه عبور میکروبها به بدن هموار میشود.
علاوه بر این، شبکه رگهای خونی یا شبکه بتسون، وریدهای سینه را به وریدهای لگن، مثانه و پروستات وصل میکند. با نفوذ باکتری به این شبکه، احتمال بروز عفونت ستون فقرات تشدید میشود. با آلوده شدن شبکه باتسون، ریسک ایجاد عفونت در ناحیه مثانه و مجاری ادراری و همچنین پروستات افزایش یافته و ممکن است به ستون فقرات نیز انتقال داده شود. از این رو ضریب خطر ابتلا به عفونت نخاعی ثانویه از طریق عفونت ادراری بالا خواهد رفت.
عفونتهای دستگاه تنفسی که در نتیجه ابتلا به بیماریهایی نظیر ذات الریه و سل ایجاد میشود نیز از ریهها به ستون فقرات سرایت میکنند. در کنار موارد گفته شده، ابتلا به دیابت، سرطان، HIV وسوء تغذیه نیز با ابتلا به عفونت ستون فقرات ارتباط مستقیم دارد. مصرف داروی داخل وریدی، مصرف بلند مدت استروئیدها و وارد شدن ضربه و آسیب به ستون فقرات نیز از دیگر عواملی هستند که خطر ابتلا به عفونت ستون فقرات را افزایش میدهند.
علائم عفونت ستون فقرات
- تب. حالت تب در بیماران مبتلا به عفونت ستون فقرات ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمتر شایع است .
- درد در پشت. ناحیه دقیق نسبت به محل عفونت در امتداد ستون فقرات متفاوت است.
- احساس سفتی در ستون فقرات. این احساس به دلیل انقباض عضلات پاراورتبرال پشت است .
- نقصهای عصبی حرکتی و یا حسی ناشی از فشردهسازی نخاع یا ریشههای عصبی نخاعی ( رادیکولوپاتی ). برخی از نمونههای نقصهای عصبی احتمالی مرتبط با اسپوندیلودیسیت عبارتاند از: احساس ضعف در پاها، پاراپلژی یا چهار پلژی اندامها و ازدستدادن کنترل اسفنکتر مقعد یا مثانه.
- تغییر شکل ستون فقرات (بهعنوانمثال: افزایش کیفوز )
- تشکیل آبسه اپیدورال. آبسه اپیدورال به نوبه خود مسئول علائم است که بسته به محل تشکیل متفاوت است. بهعنوانمثال، آبسه اپیدورال گردن باعث سفتی گردن، سفتی دهانه رحم و دیسفاژی میشود، درحالیکه آبسه اپیدورال کمری باعث شروع بهاصطلاح سندرم دم اسبی میشود .
ذکر این نکته ضروری است که شدت عفونت همیشه با شدت تصویر علامتی موجود مطابقت ندارد. در عمل، این بدان معنی است که ممکن است با اسپوندیلودیسک های خفیف با علائم شدید و اسپوندیلودیسک های شدید که با چند اختلال مشخص میشود مواجه شوید. گاهی اوقات عفونت به علائم ذکر شده در بالا، میتواند بیماریهای دیگری مانند کاهش وزن، آستنیا، درد لگن ، درد شکم و تغییر لوردوز کمری طبیعی را اضافه کند.
عوامل خطر عفونت های ستون فقرات
عوامل خطر برای ایجاد عفونت ستون فقرات شامل شرایطی است که سیستم ایمنی بدن را به خطر می اندازد، مانند:
- سن بالا
- سرطان
- پیوند اعضا
- سوء تغذیه
- دیابت شیرین
- مصرف دارو از طریق وریدی
- عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- مصرف طولانی مدت سیستمیک استروئیدها
عوامل خطر جراحی، شامل جراحی های طولانی مدت، از دست دادن خون زیاد، کاشت ابزار و جراحی های متعدد یا تجدید نظر در همان محل است. علی رغم اقدامات پیشگیرانه بیشماری که صورت می گیرد، عفونت در 1 تا 4٪ موارد جراحی رخ می دهد.
انواع عفونت ستون فقرات
انواع عفونت های ستون فقرات عبارتند از:
- استئومیلیت مهره ای: این عفونت ها اغلب در ستون فقرات کمری رخ می دهد و می تواند باعث درد در بازو یا پا، تب، کاهش وزن، اسپاسم عضلانی و مشکلات راه رفتن یا درد دست شود.
- دیسکیت: این عفونت غیر معمول می تواند به خودی خود یا بعد از جراحی رخ دهد. علائم شامل درد با حرکت ستون فقرات، پخش شدن درد در نواحی مختلف بدن و تب و لرز است.
- آبسه اپیدورال نخاعی: این نوع عفونت ها که بیشتر در ناحیه کمر دیده می شوند، می توانند باعث ضعف، جوش های پوستی، کمر درد ، درد بازو یا پا، حساسیت ستون فقرات و مشکلات روده، مثانه و شکم شوند.
- آمپیم ساب دورال نخاعی: این عفونت بسیار نادر است و معمولاً از عفونت در ناحیه دیگری سرچشمه می گیرد. می تواند باعث تب و درد بازو یا پا شود.
- مننژیت: این عفونت با ایجاد تورم در بافت های اطراف مغز و ستون فقرات، می تواند به سرعت گسترش یابد و در صورت عدم درمان مناسب، عوارض شدیدی ایجاد کند.
- آبسه طناب نخاعی: این عفونت به صورت داخلی در ستون فقرات ایجاد می شود و بسیار نادر است. می تواند باعث تب، کمردرد و کاهش عملکرد ستون فقرات شود.
روشهای تشخیص عفونت ستون فقرات
تشخیص ابتلا به عفونت ستون فقرات با بررسی سوابق پزشکی و معاینه بالینی شما شروع میشود. پزشک از شما سؤالاتی میپرسد تا بتواند عواملی که احتمال ابتلا به عفونت ستون فقرات را افزایش میدهند را تعیین کند. پزشک ممکن است به منظور بررسی عفونتهای احتمالی، دستور انجام برخی آزمایشها را بدهد. این آزمایشها شامل عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس، اسکنهای توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن یا کت اسکن) یا ام آر آی میشود. در برخی موارد لازم است آزمایشهای تخصصی دیگر نظیر اسکنهای هستهای استخوان و اسکن سلولهای سفید هستهای برای تأیید تشخیص انجام شود. پزشک ممکن است برای تعیین نوع باکتری یا قارچی که باعث ابتلا به عفونت شده است، آنها را کشت دهد.
کشت باکتری غالباً برای بررسی و تأیید ابتلا به عفونت انجام میشود. ممکن است کشت زخمها یا قسمت مبتلا به عفونت نیز انجام شود. در موارد ابتلا به عفونتهای عمقی در مهرهها یا دیسک بین مهره ای ممکن است به یک سوزن نمونهگیری نیاز باشد. این کار غالباً با هدایت اشعه ایکس و تحت بیهوشی موضعی انجام میشود. پزشک ممکن است از شما بخواهد که برای بررسی علائم ابتلا به عفونت، آزمایش خون نیز بدهید. این آزمایشها شامل شمارش گلبولهای سفید، پروتئینهای واکنشی و میزان رسوب گلبولهای قرمز میشود. نتایج این آزمایشها ممکن است پس از انجام عمل جراحی کمی افزایش یابند؛ اما معمولاً پس از گذشت چند هفته به مقدار طبیعی بازمیگردند. افزایش غیرعادی این نتایج ممکن است علامت وجود عفونت باشد.
درمان عفونت ستون فقرات
آنتی بیوتیک درمانی و بریسینگ
یکی از روش های درمانی عفونت های ستون فقرات، ترکیبی از آنتی بیوتیک های داخل وریدی و بریس ها است که از ستون فقرات در هنگام بهبودی حمایت می کند. در اغلب موارد برای درمان استفاده از این ترکیبات کفایت می کند؛ اما در صورتی که شدت عفونت زیاد باشد استفاده از روش های درمانی دیگر توصیه میشود.
لامینکتومی
در صورتی که عفونت دیسک کمر آبسه داشته باشد از روش لامینکتومی استفاده میشود تا فشار روی نخاع کاهش یابد. در این روش پزشک با برداشتن قسمت پشتی مهره فضای نخاع را افزایش میدهد.
فیوژن میانی کمری
در این روش درمانی منبع عفونت از ستون فقرات برداشته می شود و سپس فیوژن ستون فقرات انجام می گردد. در این روش پزشک پیوند استخوانی را وارد میکند و به مدت دائم دو مهره برای حمایت به یکدیگر متصل می شوند.
کیفوپلاستی
در صورتی که مهره های ستون فقرات بر اثر عفونت شکسته شوند پزشک روش کیفوپلاستی یا جراحی بزرگ کردن مهره ها را به کار می برد. در این روش درمانی جراح با از بین بردن عفونت به مهره فرو ریخته، سیمان پزشکی تزریق می کند.
پیشگیری از ابتلا به بیماری عفونت ستون فقرات
با رعایت نکات زیر می توان از مبتلا شدن به عفونت های ستون فقرات جلوگیری کرد:
پیشگیری از ایجاد زخم های عفونتی پوست در نزدیکی ستون فقرات، تمیز نگه داشتن زخم ها، استفاده از پانسمان استریل شده برای پوشاندن آنها، توجه کردن به علائم عفونت مانند درد، حساسیت، قرمزی، تورم و چرک، درمان کردن به موقع عفونت های گوش مانند سینوس و عفونت های خونی، تکمیل کردن دوره مصرف آنتی بیوتیک پس از انجام عمل جراحی، واکسن. انجام واکسن از ابتلا به مننژیت پیشگیری می کند. کودکانی که در نزدیکی شخصی که به این بیماری مبتلا است قرار گرفته اند.
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول
تلفن : 88670088 - 021نظرات کاربران درباره این مطلب :فاطمه مقدم [ 1403-02-18 ] سلام عرض ادب خدمت آقای دکتر شوهرم دیسک گردن بستری شد عمل شدند مهره پنج عفونت تخریب کرده بود دکترش گفتند حتما به پزشک عفونی مراجعه کنید العان هفت روز بستری شدن دکترش آنتی بیوتیک میزنن هیچی ازمریضیش نمیکنم درضمن سی تی اسکن تزریقی هم گرفتن فقط میگن بستری باشه لطفاً راهنمایی کنید متشکرم
کامبیزرستمی [ 1402-10-24 ] سلام من سه ماهه دیسک کمرعمل کردن هشت پلاتین گذاشتن تاسه روزمیش خوب بودم دردی نداشتم ولی الان هرحرکتی انجام میدم پشتم جیرجیریاصدای بهم خرودن استخوان به صورت رگبارمیشنوم
گودرزی [ 1402-08-30 ] سلام آقای دکتر خسته نباشید چند وقتی هست ک کمر درد دارم و درد تو پاشنه راستم حس میکنم و وقتی ک زیاد راه میرم این درد بیشتر میشه، و بعضی وقت ها درد از کمر به ساق پا میکشه، دلیل این درد چیه؟ چه اقدامی باید انجام بدم، ممنونم از شما
اگر سوال دارید اینجا بپرسید
برای متن سوال فقط از حروف فارسی استفاده کنید . حداکثر طول مجاز برای متن 500 کاراکتر است .
در صورت ثبت شماره تلفن و آدرس ایمیل ، پس از پاسخگویی به شما اطلاع داده میشود. این اطلاعات محرمانه است و در سایت نمایش داده نمیشود.
فقط فایل تصویری با فرمت JPG امکان ارسال دارد و حداکثر حجم فایل 200 کیلو بایت است.