تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول - تلفن : 88670088 - 021
نوبت دهی اینترنتی
صفحه اصلی / مطالب و مقالات / مطالب آموزشی / پلی نوریت (Polyneuritis) یا نوروپاتی محیطی چیست؟

پلی نوریت (Polyneuritis) یا نوروپاتی محیطی چیست؟

سیستم اعصاب محیطی، مسئول انتقال اطلاعات از مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) به سایر بخش‌های بدن است. همچنین اعصاب محیطی اطلاعات حسی را به سیستم عصبی مرکزی ارسال می‌کنند. نوروپاتی محیطی که به عنوان نتیجه‌ای از آسیب به اعصاب خارج از مغز و نخاع (اعصاب محیطی) رخ می‌دهد، عبارت است از یک وضعیت که عموماً باعث ضعف و ناتوانی، بی‌حسی و درد در دست‌ها و پاها می‌شود. علاوه بر این، می‌تواند بخش‌ها و عملکردهای دیگر بدن مانند گوارش، ادرارکردن و گردش خون را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد.

آنچه در این مطلب میخوانید

نوروپاتی محیطی می‌تواند ناشی از دیابت، آسیب‌های شدید، عفونت، مشکلات متابولیک، علل وراثتی و تماس با مواد سمی باشد. افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی، عموماً دردی تپشی، سوزشی یا سوزن‌سوزنی را تجربه می‌کنند. در بسیاری از موارد، علائم بهبود می‌یابند، به‌خصوص اگر دلیل آن یک مشکل قابل درمان باشد. متخصصان درد که به‌صورت حرفه‌ای و تخصصی در زمینه‌های ارزیابی، تشخیص درد و درمان آن دانش کافی دارند، با تشخیص شرایط بیمار، اقدام به درمان می‌کنند و طیف وسیعی از درد مزمن یا حاد را با تکنیک‌های مختلف و به روش‌های حداقل تهاجمی درمان می‌کنند.

علل نوروپاتی محیطی

عوامل مختلف و بیماری‌های زمینه‌ای بسیاری می‌توانند باعث ایجاد این وضعیت شوند. در موارد نادر، نوروپاتی محیطی ژنتیکی و ارثی است. در ادامه به جزئیات بیشتری از علل به‌وجود‌آورنده این اختلال اشاره خواهیم کرد.

ابتلا به برخی از بیماری‌های زمینه‌ای

آسیب عصبی ناشی از دیابت یکی از شایع‌ترین مدل‌های نوروپاتی است. طبق آمار 60 تا 70 درصد افراد مبتلا به دیابت به‌دلیل قند خون بالا دارای نوعی آسیب عصبی هستند. این مسئله منجر به درد مزمن یا بی‌حسی در برخی از اندام‌ها می‌شود.
سایر بیماری‌هایی که ممکن است باعث آسیب عصبی و بروز نوروپاتی محیطی شوند، عبارتند از:

برخی از داروها مانند موارد زیر نیز ممکن است باعث آسیب عصبی شوند:

  1. داروهای ضدتشنج که افراد برای درمان تشنج مصرف می‌کنند.
  2. داروهایی برای مبارزه با عفونت‌های باکتریایی
  3. برخی از داروهای ضدفشار خون
  4. داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان

یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که استاتین‌ها، دسته‌ای از داروهای مورد استفاده برای کاهش کلسترول و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی، می‌توانند خطر بروز نوروپاتی را افزایش دهند.

پلی نوریت

علائم نوروپاتی محیطی

هر عصب در سیستم محیطی عملکرد خاصی دارد، بنابراین علائم به نوع اعصاب آسیب دیده بستگی دارد. اعصاب به دو دسته تقسیم می شوند:

  1. اعصاب حسی که حس هایی مانند دما، درد، لرزش یا لمس را از پوست دریافت می کنند.
  2. اعصاب حرکتی که حرکت عضلات را کنترل می کنند.
  3. اعصاب خودمختار که عملکردهایی مانند فشار خون، تعریق، ضربان قلب، هضم و عملکرد مثانه را کنترل می کنند.

علائم و نشانه های نوروپاتی محیطی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

نمودهای بالینی نوروپاتی

عوامل خطر نوروپاتی محیطی

انواع نوروپاتی محیطی

بیش از ۱۰۰ نوع نوروپاتی محیطی وجود دارد و هر نوع بر اساس نوع آسیب عصبی، علت زمینه‌ای و علائمی که ایجاد می‌کنند طبقه بندی می‌شوند؛ اما به‌طور کلی سه تا از انواع اصلی نوروپاتی محیطی وجود دارد:

۱. نوروپاتی محیطی متقارن مزمن

بیشتر نوروپاتی‌های محیطی، مزمن هستند و در طول چندین ماه ایجاد می‌شوند.

۲. مونو نوروپاتی چندگانه

در این نوع از نوروپاتی حداقل به دو ناحیه‌ی عصبی مجزا آسیب وارد شده است.

۳. نوروپاتی حاد متقارن محیطی

  1. این نوع از نوروپاتی نادر و شایع ترین علت سندرم گیلن‌باره است.
  2. برخی از نوروپاتی ها ممکن است سال ها طول بکشد تا ایجاد شوند؛ اما برخی دیگر در عرض چند ساعت تا چند روز پس از شروع تشدید می‌شوند.

آیا بیماری نوروپاتی محیطی خطرناک است؟

بهتر است بدانید که اگر نوروپاتی محیطی کنترل و درمان نشود، می‌تواند زمینه بروز مشکلات و عوارض زیر را فراهم کند:

  1. سوختگی و آسیب‌های پوستی. زیرا ممکن است بیمار تغییرات دما یا درد را در قسمت‌هایی از بدن که بی‌حس هستند احساس نکند.
  2. عفونت. زیرا پاها و سایر نواحی فاقد حس ممکن است بدون اطلاع شما آسیب ببینند. این نواحی را به طور مرتب بررسی کنید و جراحات جزئی را قبل از عفونی شدن درمان کنید، به‌خصوص اگر دیابت دارید.
  3. سقوط. ضعف و از دست دادن حس در نواحی مختلف بدن ممکن است با عدم تعادل و افتادن همراه باشد.

روش‌های تشخیص نوروپاتی محیطی

تشخیص نوروپاتی محیطی کمی دشوار است؛ زیرا آسیب یا اختلال عصبی می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار دهد و اغلب علائم نوروپاتی محیطی شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی هستند. به‌همین‌دلیل اگر پزشک شما مشکوک به آسیب عصبی باشد، یک تاریخچه پزشکی گسترده می‌گیرد و آزمایش خون، آزمایش مایع نخاعی، تست بررسی قدرت عضلانی و تعدادی آزمایش عصبی مانند الکترومیوگرافی و مطالعه هدایت عصبی را برای تعیین محل و شدت آسیب عصبی شما انجام می‌دهد. الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله، می‌تواند مشکلاتی را در نحوه حرکت سیگنال‌های عصبی بدن به عضلات نشان دهد. معمولاً در نوروپاتی عصب مدین از نوار عصب عضله دست استفاده می‌شود.

اینستاگرام دکتر علی نقره کار

درمان نوروپاتی محیطی

درمان نوروپاتی با شناسایی و درمان هر مشکل زمینه ای دیگر مانند دیابت یا عفونت آغاز می شود. برخی از موارد نوروپاتی را می توان به راحتی درمان کرد. با این حال، تمامی موارد مبتلا به نوروپاتی ها قابل درمان نیستند. در این موارد، درمان با هدف کنترل و مدیریت علائم و جلوگیری از وارد شدن آسیب عصبی بیشتر انجام می شود. گزینه های درمانی نوروپاتی شامل موارد زیر است:

  1. داروهای ضد افسردگی مانند دولوکستین(Duloxetine) یا نورتریپیلین(Nortriptyline).
  2. داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین (Neurontin، Gralise) و پره گابالین (Lyrica)
  3. چسب ها و کرم های موضعی حاوی لیدوکائین

درمان های دیگر

  1. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS)): این شیوه درمانی به صورت الکترودگذاری در محدوده اعصابی است که باعث درد شما شده اند و جریان ملایم و کمی از الکترودها به پوست شما وارد می شود. پزشک شما برنامه درمانی مناسب (مدت درمان و دفعات آن) را تنظیم می کند. هدف این درمان مختل کردن سیگنال های درد به شکلی است که به مغز نرسند.
  2. درمان های سرکوب کننده یا تعدیل کننده سیستم ایمنی: درمان های متفاوتی برای افرادی به کار می رود که نوروپاتی آنها به دلیل بیماری خود ایمنی است. این درمان با داروهای خوردنی، تزریقی یا فرایندهایی مثل پلاسمافرزیس (plasmapheresis) انجام می شود که آنتی بادی ها و سلول های دیگر سیستم ایمنی از خون شما گرفته می شوند و سپس خون به بدن شما بازگردانده می شود. هدف این درمان ها جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به اعصاب است.
  3. درمان های تکمیلی: طب سوزنی، ماساژ، آلفا لیپوتیک اسید، گیاهان دارویی، مدیتیشن و یوگا، رفتاردرمانی و روان درمانی روش های دیگری هستند که به بهبود دردهای نوروپاتی کمک می کنند.

تفاوت نوروپاتی و ام اس

نوروپاتی (Neuropathy) و ام اس اسکلروز چندگانه یا Multiple Sclerosis) ) دو بیماری متفاوت با آثار و علائم مختلف هستند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی بین این دو بیماری ذکر شده است:


آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول
تلفن : 88670088 - 021

نظرات کاربران درباره این مطلب :
برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :
دکتر علی نقـره کار فلوشيپ فوق تخصصي درد از دانشگاه علوم پزشكي ایران . بورد تخصصي آنستزيولوژي و مراقبتهاي ويژه از دانشگاه علوم پزشكي تهران . بازرس انجمن رژيونال آنستزي و درد ايران (ISRAPM)
طراحی و راه اندازی وب سایت : گروه نرم افزاری پزشک آنلاین - 09128883465